De langste dag

Zaterdag 12 april zijn we de hele dag bezig met het verkrijgen van onze verblijfsvergunning. En dan bedoel ik letterlijk de héle dag: de volle vierentwintig uur! Via Facebook hadden we al gruwelverhalen gelezen dat de procedures dag en nacht doorgingen en we hadden ons laten vertellen dat mensen al 's morgens om 5 uur in de rij stonden, dus we hadden ons mentaal voorbereid. Zoals de Engelsen zeggen: "Prepare for the worst and hope for the best" oftewel "Bereid je op het ergste voor en hoop er het beste van". In dit geval hadden we wel een afspraak moeten maken, maar die geldt alleen voor de betreffende dag en verder verloopt het volgens het aloude Panamese principe: wie eerst komt, eerst maalt. We staan dus om 4 uur 's ochtends op en melden ons kwart over 5 aan in een gymzaal die al vol zit met mensen. We zijn nummer 357 en 358... Yep, het wordt een laaaaaaange dag!

Het blijkt dat je je al vanaf één minuut over twaalf 's nachts had kunnen aanmelden en er zijn al honderden mensen die dat gedaan hebben en de rest van de nacht in de gymzaal geslapen hebben. Overal liggen, hangen en zitten mensen te slapen, te eten, te lezen of (de grote favoriet) een spelletje te spelen op hun telefoon. Het wordt een dag van wachten, wachten, wachten.
De mensen komen echt uit alle windstreken van de wereld (Amerika, Europa,China) maar het grootste gedeelte is vertegenwoordigd door Venezuela, Colombia, Costa Rica, Nicaragua, Honduras en Guatemala. Om de mensen een beetje bezig te houden, roept de zaalwacht (een medewerker van het Ministerio de Migración) de verschillende nationaliteiten op om samen voorin de zaal hun volkslied te komen zingen, iets wat met name de Latijns-Amerikanen vol overgave doen. Tegen de tijd dat de volksliederen op raken, gaat het automatisch over in een karaoke van populaire liedjes. Het lijkt wel alsof er een onzichtbare stip op de grond van de gymzaal staat in deze internationale versie van Idols... Tussen de "optredens" door komen er medewerkers van de Migración binnen die iedere keer weer een lange lijst van namen oplezen (waarbij de Chinese namen steevast een golf van gegiechel veroorzaken) en de mensen meenemen naar elders.

Het is 13.00 uur als we eindelijk onze namen horen en we in een lange rij, in de ganzenpas, naar een ander gebouw begeleid worden. Daar moeten we ons registreren en worden onze vingerafdrukken genomen en vervolgens worden we weer terug gestuurd naar de gymzaal om te wachten op de volgende fase. Die vindt plaats om 18.00 uur. We worden weer opgehaald uit de gymzaal en naar het andere gebouw gebracht, waar we buiten, op volgorde van nummer, moeten plaatsnemen in rijen stoelen en iedere keer als er een groep mensen naar binnen gehaald wordt, schuiven we een aantal stoelen op naar voren. Het is even na 21.00 uur als we eindelijk het gebouw in kunnen, maar ook daar gaat de stoelendans gewoon verder. Om 23.45 uur worden onze namen geroepen en stappen we de ruimte binnen waar de daadwerkelijke afhandeling plaatsvindt.
Het is een grote zaal waar minstens 40 mensen achter even zoveel computers zitten. Terwijl we onze papieren aan de medewerker van Migración overhandigen, merkt Rob op: "Je moet er niet aan denken dat hier de stroom uitvalt". De medewerker is druk bezig met het invoeren van onze gegeven, als de baas zijn mensen informeert dat het twaalf uur is en dat ze de datum in hun computer moeten aanpassen naar 13 april. Ik kijk Roberto aan en grap: "Ojee, de dertiende." Nog geen vijf minuten later valt de stroom uit en zitten we in het donker. Je moet ook geen geintjes maken... Gelukkig is ook het Ministerio de Migración op het ergste voorbereid en hebben ze een grote generator achter de hand.
Het proces zelf gaat redelijk soepel. We moeten van de ene medewerker naar de ander (iedere keer weer wachtend tot je naam geroepen wordt) om de verschillende handelingen af te werken en om 02.30 uur hebben we de officiële verklaring in handen. Dan moeten we nog naar een gebouw aan de overkant van de straat om een digitale foto te laten maken en dan, om 03.30 uur krijgen we het felbegeerde kaartje: onze Permanencia Provisional!

Even zijn we bang dat we voor de rest van de nacht in Bocas gestrand zijn, want normaal gesproken varen er 's nachts geen bootjes, maar we hebben mazzel. We komen iemand anders van Bastimentos tegen die ook net haar kaartje gekregen heeft en zij heeft nog iemand kunnen regelen die naar Bastimentos vaart dus we kunnen mee en om 04.00 uur rollen we doodmoe ons bed in....

Zondag nemen we een dagje vrij om bij te komen maar maandag gaan we terug naar Bocas. Want met onze verblijfsvergunning kunnen we, in dezelfde speciale procedure, direct een werkvergunning krijgen. Volgens zeggen zou deze procedure een stuk eenvoudiger zijn dus we zorgen dat we er rond half acht zijn. We krijgen een nummer (150 en 151) en moeten eerst naar de bank waar de rij tot buiten op straat staat. Daar hebben we ook nog eens de pech dat vlak voordat we aan de beurt zijn, er een medewerkster van de Migración rechtstreeks naar ons loket stapt om vervolgens stapels geld met bijbehorende reçu's af te geven die allemaal moeten worden geteld en verwerkt... Daarna gaat het richting notaris om een kopie van ons vers verkregen Permanencia-kaartje te laten legaliseren. En dan is het weer wachten totdat ons nummer opgeroepen wordt, waarna de stoelendans, in een iets kleinere variant, weer begint. De procedure zelf is inderdaad eenvoudig; gegevens controleren, een paar handtekeningen zetten, digitale foto laten maken en rond kwart over drie 's middags hebben we ons tweede kaartje: de Permiso de Trabajo. Het heeft dit keer slechts een kleine 8 uur geduurd... ach dat is een normale werkdag, toch?

Papierkraam

We wonen nu al meer dan 4 jaar in Panama en zitten hier nog steeds op een toeristen-visum. Ieder half jaar gaan we even het land uit en bij terugkomst krijgen we het benodigde stempeltje (het toeristenvisum) in ons paspoort. We zijn, zoals ze dat hier noemen, permanente toeristen. En de Panamese overheid is daar niet blij mee. Het laatste jaar hebben we regelmatig gehoord dat aan de grens steeds kritischer gecontroleerd wordt en onze laatste visa-run in november (zie blog 05-11-2013) waren we zelf ook op het ergste voorbereid, hoewel het toen gelukkig meeviel.

Maar twee weken geleden komt ons ter ore dat de overheid een speciale, vereenvoudigde procedure start voor alle permanente toeristen om een verblijfsvergunning aan te vragen. Het grote voordeel is dat het in Bocas gehouden wordt, dus we hoeven er niet speciaal voor naar Panama Stad, en het vindt binnen een kort tijdsbestek plaats, namelijk begin april. 

Natuurlijk is het een manier voor de overheid om geld in het laatje te brengen, boze tongen beweren dat het niet voor niets vlák voor de verkiezingen plaatsvindt. Maar, gezien de al strengere controle in het afgelopen jaar, verwachten we dat na deze procedure de regels écht aangescherpt gaan worden en met een verblijfsvergunning hebben we in ieder geval een legale status. We besluiten hier dus maar aan mee te doen.

We beginnen de zoektocht naar informatie en alle benodigde documenten. We moeten kopieën van ons volledige paspoort (inclusief kaft) laten legaliseren bij een notaris. De notaris is alleen op dinsdag en donderdag in Bocas en aan afspraken maken doen ze hier niet in Panama. Je loopt gewoon binnen.... in een wachtkamer vol mensen. 

We hebben ook twee brieven nodig van een Panamees die verklaart dat hij ons al zoveel jaar kent én dat hij garant staat voor ons. Ook die moeten door de notaris gelegaliseerd worden. Met z'n drieën (Roberto, ik en Tony "onze" Panamees) wachten we dus braaf op onze beurt. Onze eigen brieven blijken niet voldoende, het moeten officiële documenten zijn, opgesteld door de notaris. Dat duurt zo'n twintig minuten, zegt de notaris, dus we gaan in een café even een kop koffie drinken. Een half uurtje later komen we weer binnen, de notaris ziet ons, denkt "oja, de brieven" en geeft zijn assistente dan pas de concepten om uit te werken. Het duurt dus nog een uurtje langer maar dan lopen we het notariskantoortje uit, een heleboel stempels rijker en een paar honderd dollar armer (tja, waarom zou de notaris niet óók wat geld verdienen aan deze procedure...)

De volgende etappe gaat naar Changuinola voor een politierapport. Normaal gesproken kan dit alleen in Panama Stad opgevraagd worden, maar speciaal voor deze procedure geven ze het tijdelijk in Changuinola af (dat scheelt toch weer twee lange busritten en een overnachting). Tegen de verwachting in blijkt dat heel eenvoudig te gaan. We zijn direct aan de beurt, geven een kopie van ons paspoort en tien minuten later, hebben we allebei een verklaring dat we geen crimineel zijn.

Het grootste obstakel (tot nog toe) is het lokaliseren van Banti, de corrigedur van Bastimentos (of zoals ze hier zeggen, onze sheriff) die de laatste tijd niet meer in de buurt van zijn kantoor te bekennen is. De dorpsbewoners zijn daarover niet verbaasd, want iedereen weet dat Banti na de verkiezingen (begin mei) eruit ligt dus waarom zou hij nog werken. Na een aantal dagen vinden we hem toch op een onbewaakt ogenblik in zijn kantoortje en als hij hoort dat we verklaringen nodig hebben dat we al meer dan 4 jaar op Bastimentos wonen, wil hij wel meewerken, maar niet voordat we een paar tientjes lichter zijn (hij is binnenkort tenslotte werkeloos).

Verder is het een kwestie van pasfoto's laten maken en formulieren invullen, de één 5 pagina's en de ander maar liefst 9 pagina's groot, waarin ze "de-duvel-en-z'n-ouwe-moer" van ons willen weten.

En nu maar hopen dat we alle benodigde papieren inderdaad hebben. Het wachten is op 12 april, want dan kunnen we onze aanvragen indienen....