Bye Bye Basti...

Toen ik in het vorige blog schreef over de "laatste-keer-fase" was onze niet-bijster-intelligente computer zo bijdehand om te denken dat dat ook voor hem gold. De volgende dag hield hij er acuut me op! Nou is het sowieso een maandagmorgen-exemplaar want al 3 maanden na aanschaf in februari (2015!) begeeft een deel van het toetsenbord het (gelukkig kunnen we ons behelpen met het touchscreen toetsenbord) en niet lang daarna houden 2 van de 3 USB-uitgangen het voor gezien...
Dit keer blijkt een deel van de C-schijf te zijn gecrasht maar gelukkig weet onze digiwiz Chris er weer een beetje leven in te blazen en met een half geamputeerde C-schijf kunnen we toch weer aan de slag. Helaas is de victorie van korte duur want twee weken later vindt de laptop het tijd om dan maar de hele C-schijf op te blazen. Chris probeert hem nog op te lappen met een donor-schijf uit een andere computer maar het is wel duidelijk dat deze PC geen lang leven beschoren is.
Toevallig komt ons ter ore dat een winkel in Panama Stad een verkeerde batch laptops heeft ontvangen (met Windows 7 en alleen Engelstalig) die voor een weggeefprijsje verkocht worden. Bovendien zijn we er inmiddels achter hoe we, voor niet al te veel kosten, iets vanuit Panama Stad naar Bocas kunnen laten sturen, dus we schaffen voor de tweede keer dit jaar een nieuwe laptop aan (nummer 4 sinds we in Panama zijn - Grrrr...).

Ondertussen beginnen we met het huis opruimen. Langzaamaan verkopen we wat spulletjes, maar de meeste dingen zijn niet van grote waarde dus die besluiten we weg te geven tijdens ons feestje. Want op zondag 29 november houden we een klein afscheidsfeestje bij de Sea Monkey. De opkomst is groot, zowel locals als expats, de hapjes en drankjes zijn lekker en het wordt een gezellige middag.

Inmiddels zijn we in de laatste week beland en het huis wordt leger en leger. Twee van de drie koffers zijn al ingepakt en hebben we op het vliegtuig naar Panama Stad gezet, want als we volgende week met 3 grote koffers op het vliegveld van Bocas staan, lopen we het risico dat niet alles in één keer mee kan.

Hoewel ik me van tevoren had afgevraagd hoe we alles weer mee zouden krijgen, valt dat reuze mee. Het blijkt allemaal makkelijk in de 3 koffers te passen. En dat terwijl we, toen we naar Panama vertrokken niet alleen 3 grote koffers bij ons hadden, maar ook nog zo naïef waren geweest om vanuit Nederland 2 dozen per post te versturen, die respectievelijk pas na 4 en 6 maanden arriveerden...
Dozen van Panama naar Indonesië versturen lijkt ons dan ook geen goed idee, maar het blijkt niet nodig want dit keer past het allemaal met gemak in de koffers. Dat doet me toch wel even overpeinzen. Als je niet beter wist zou je denken dat we er 'armer' op geworden zijn, terwijl het tegendeel waar is. Maar goed beschouwd is het wel logisch: ervaringen en herinneringen hoef je nu eenmaal niet in koffers te pakken...

En dan nu de laatste loodjes. Begin volgende week wordt de inhoud van de keuken opgehaald en dinsdag slapen we een laatste nachtje in Bocas want woensdagochtend vroeg begint de lange reis naar Nederland waar we donderdagavond 17 december aankomen.

Bye bye Bastimentos, bedankt voor alle belevenissen!

Laatste-keer-fase

Na het blog van vorige keer dachten we het druk te krijgen. We moeten immers, net als zes jaar geleden in Nederland, ons leven hier opzeggen en alles wat we niet meenemen, verkopen of weggeven en we herinneren ons maar al te goed hoeveel voeten dat toen in aarde had.
Maar het blijkt eigenlijk reuze mee te vallen. Zes jaar geleden hadden we een grote twee-onder-een-kap vol met een-leven-lang-verzamelde spullen die we in de loop van maanden allemaal van de hand gedaan hebben. Nu zitten we in een klein houten huis ter grootte van onze vroegere zolder en hoewel we hier in de loop der jaren ook wel weer wat dingen vergaard hebben, is het niet te vergelijken met ons voorgaande arsenaal aan 'bezit'. Bovendien blijken de meeste spullen toch vooral nuttige benodigdheden te zijn die we min of meer dagelijks gebruiken en daar kunnen we ons pas op het laatste moment van ontdoen. Voorlopig kunnen we dus nog rustig in onze hangmat blijven hangen.

Wel gaan we direct wat praktische zaken regelen voor onze reis naar Indonesië. We boeken de tickets van Nederland naar Bali, evenals de binnenlandse vlucht van Bali naar Labuan Bajo. Op aanraden van onze nieuwe werkgever houden we een dagje 'stop-over' in Bali. Handig om te acclimatiseren en er zullen tegen die tijd best wel wat dingen zijn die we daar nog willen aanschaffen.

Ook nemen we contact op met de Indonesische ambassade in Nederland want we moeten straks een 60-dagen-visum aanvragen en we zijn maar korte tijd (en ook nog eens rond te feestdagen) in Nederland om dat te regelen. Dat is lastiger dan gedacht. Zowel op het contactformulier via hun website als op rechtstreeks verzonden emails wordt niet gereageerd.
Dan maar bellen. Dat kan op werkdagen tussen 14.00 en 15.00 uur Nederlandse tijd. Dus om 07.00 uur 's morgens Panamese tijd sta ik met een internationale telefoonkaart bij de publieke telefoon op het plein, de enige manier voor ons om naar het buitenland te bellen. De verbinding is abominabel en de dame is dankzij een sterk Indonesisch accent moeilijk te verstaan. Maar ze is bijzonder vriendelijk en geduldig legt ze in stukjes en beetjes herhaalde informatie uit dat we het visum via de website kunnen aanvragen en dat we dan in december nog wel naar de ambassade in Den Haag moeten komen om de nodige documenten te overleggen. En ja, omdat het vlak voor de feestdagen is, lijkt het haar verstandig om daarvoor een afspraak te maken. Op mijn vraag of ze die afspraak dan wil vastleggen, reageert ze enigszin verontwaardigd: "Nee mefrau... het is október!" Met andere woorden, bel begin december nog maar eens terug...

Met alle belangrijke zaken geregeld of op de onvermijdelijke nog-te-doen-lijst rollen we intussen in de "laatste-keer-fase" want nu we weten dat we straks Bastimentos voorgoed gaan verlaten, realiseren we ons bij een heleboel dingen dat het voor de laatste keer is...
Zo gaan we voor de laatste keer naar David (ik kwakkel al maanden met een hardnekkig medisch ongemak) en gaan we voor het laatst naar het ziekenhuis, eten we voor de laatste keer in ons favoriete restaurantje en drinken we een laatste borrel in onze 'stamkroeg'.
Met mijn verjaardag gaan we voor de laatste keer heerlijk bij Guari-Gauri eten en nemen we afscheid van Ossie en Monica.
En deze week maken we voor de laatste keer de nationale feestdagen van Panama mee met de inmiddels zeer vertrouwde, vrolijke en kleurrijke parades (zoals je ziet, ik kan het niet laten... voor de laatste keer toch weer een paar foto's gemaakt).

We gaan de komende tijd nog even genieten van meer laatste-keren en volgend jaar gaan we die met veel plezier vervangen door ongetwijfeld nog veel meer eerste-keren... We kijken ernaar uit!

Nieuw avontuur

Tja, zo gebeurt er tijden niets en zo zit je ineens weer in een achtbaan van gebeurtenissen. We zijn de afgelopen maanden namelijk niet alleen druk bezig geweest met (de publicatie van) mijn boek... tromgeroffel... de spanning stijgt...

Degenen die dit blog regelmatig lezen, hebben wel gemerkt dat dit jaar anders gelopen is dan we in gedachte hadden. Na onze sabbatical in 2014 was het namelijk de bedoeling dat we weer een beetje aan het werk zouden gaan. Er moet tenslotte gewoon weer geld in het laatje komen om van te leven. We hadden onze hoop gevestigd op de nieuwe eigenaren van Scuba 6 Eco Diving maar die lieten ons, nadat we eerst een aantal maanden braaf hadden gewacht totdat ze eindelijk open gingen, mooi zitten. Daarna is Roberto voor een duikschool in Bocas gaan werken en ben ik ook op zoek gegaan naar een baantje, maar de realiteit is dat het dit jaar een heel stuk rustiger is met toeristen dan voorgaande jaren. Het zal een nasleep zijn van de financiële crisis en debet zijn aan de slechte euro/dollar koers maar iedereen klaagt hier steen en been. Sterker nog, deze zomer hebben twee (de grootste) van de vijf duikscholen in Bocas hun deuren gesloten.

Langzaamaan beginnen we ons te realiseren dat onze houdbaarheidsdatum op Bastimentos zijn einde nadert... We gaan ons dus maar eens beraden op alternatieven. We zijn tenslotte niet aan Bastimentos gebonden. De grootste stap hebben we immers zes jaar geleden al gezet toen we alles in Nederland opzegden voor de grote sprong in het duister richting Panama. Nu is de wereld onze achtertuin en ligt voor ons open... We verbreden onze horizon en gaan op zoek naar een nieuwe uitdaging, die we vinden in... Indonesië!

In januari, na onze vakantie in Nederland, vliegen we niet terug naar Panama, maar zetten we koers naar de andere kant van de wereld: Labuan Bajo, op het indonesische eiland Flores. Daar gaan we als 'management couple' werken in een duikcentrum dat eigendom is van een Nederlandse dame. En omdat er wordt voorzien dat het voor mij geen fulltime baan zal zijn, ga ik (hoogst waarschijnlijk) ook nog wat werk verrichten voor een hotel.

We gaan een nieuw stukje van de wereld ontdekken! Hoewel het gebied ons altijd heeft getrokken, zijn we nog nooit in Indonesië geweest. Het moet er fantastisch mooi zijn (zowel onder als boven water) en we hebben er ontzettend veel zin in.

Het betekent wel dat we ineens weer in die achtbaan zitten. Want we moeten nu hier de boel opzeggen en straks met ons hele hebben en houwen naar Nederland vertrekken (ben benieuwd of het nog steeds in drie koffers past), maar daarover lezen jullie ongetwijfeld later meer.

Daarnaast gaan de activiteiten rond 'Bloedzee' ook nog steeds door. Waar en voor zover mogelijk vanuit het verre Panama probeer ik het boek te promoten. Er zijn al een achttal hele mooie reviews verschenen op de website van Boekscout (dank, dank, dank) en ik ben met een paar instanties in gesprek. Zo wordt er gewerkt aan een mogelijk interview per Skype met Stadskrant Veghel en misschien een presentatie bij de bibliotheek in de regio Boskoop. Ook staat er in december (als we in Nederland zijn) een interview gepland met het Brabants Dagblad en ben ik in contact met een Boskoopse boekhandel om in die periode een 'persmoment' te houden in hun winkel. We zullen zien...

Afgelopen zaterdag mijn exemplaar ontvangen, dus ja... dan moet je even voorlezen uit eigen werk

Bloedzee

Daar is'ie dan!
De afgelopen weken hebben geheel in het teken gestaan van mijn boek. Want nu het uitgegeven gaat worden, moeten de laatste puntjes op de i gezet worden.

We beginnen direct met het manuscript nog een keer helemaal door te nemen om de laatste foutjes eruit te halen. Nou ja, laatste foutjes... Zowel Roberto als ik halen er nog behoorlijk wat dingen uit. Punten, komma's, koppeltekens, foute spelling, verkeerde vervoegingen, noem maar op. We discussiëren ook over zinnen die niet lekker lopen en over dingen in de verhaallijn die net niet helemaal lijken te kloppen. Het is nu tenslotte de laatste kans om het nog aan te passen.

Daarnaast gaan we op zoek naar een geschikte foto voor de cover en moet ik de teksten schrijven die op de achterkant van het boek en op de website van Boekscout komen te staan.

En dan is er nog het commerciële gedeelte waarover nagedacht moet worden, want het boek moet natuurlijk straks wel 'aan de man gebracht worden'.

Gelukkig helpt de uitgeverij Boekscout in alle aspecten mee. Ze staan me met raad en daad bij en voorzien me van heel veel informatie. Van websites waar ik de officiële regels van de Nederlandse taal nog eens kan nazoeken tot het verzorgen van een promotiemailing op de dag dat het boek verschijnt.
Voor dat laatste moet ik wel de e-mailadressen aanleveren en het blijkt dat promotiemailings en commerciële berichten aan bedrijven allemaal aan strenge wettelijke regels gebonden zijn. Ik moet dus de nodige adressen opzoeken en berichten versturen om eerst toestemming te vragen.

En tussen dit alles door zijn we nog steeds druk bezig met het manuscript. Want als ik de correcties en aanpassingen erin heb gezet en de overige teksten klaar heb, gaat alles naar Boekscout. Zij maken er een productiedocument van en sturen mij vervolgens de drukproeven ter controle retour.
Nu zien we voor het eerst hoe de cover en het boek er echt komen uit te zien. We kunnen het gaan controleren op indeling, opmaak, witregels, foute afbrekingen en typefouten. Maar zowel Roberto als ik lezen het ook nog een keer helemaal door en halen er, onafhankelijk van elkaar, toch nog een aantal fouten uit. En dat nadat het inmiddels al zoveel keer en door zoveel verschillende mensen is doorgenomen... Onvoorstelbaar!

Naarmate de deadline nadert, sta ik 's morgens steeds vroeger op want dankzij het tijdsverschil van 7 uur is de werkdag in Nederland al bijna om, op het moment dat ik m'n bed uitkom en ik wil zo snel mogelijk de nieuwe drukproeven doornemen om te zien of er nog iets aangepast moet worden. Zo gaat dat een paar dagen over en weer en dan, op woensdagmiddag (23 september), geef ik op de laatste versie eindelijk mijn akkoord.
Daarna val ik in een gat. Het is definitief... ik heb het uit handen gegeven. Het voelt een beetje als toneelspelen (iets wat we jaren als hobby gedaan hebben). Het is ontzettend leuk om ermee bezig te zijn en om iets te creëren, maar op het 'moment suprême' (de voorstelling, of in dit geval, de publicatie) is het dóódeng!

En vandaag is dé dag: het boek is verschenen!
Het eerste exemplaar is naar me onderweg, maar aangezien de post naar ons eilandje er al gauw een week of 3 over doet,  bevind ik me in de vreemde situatie dat de familie en vrienden in Nederland mijn boek eerder in handen zullen hebben dan ik...

Maak van die unieke kans gebruik en bestel nu!: Klik hier voor meer informatie over mijn boek

Ondanks dat het af en toe redelijk intens was, heb ik het ontzettend leuk gevonden om het hele proces van een boek schrijven en publiceren mee te maken. Ik kan nu alleen maar hopen dat de mensen het boek met net zoveel plezier lezen.

Boek!

Jullie hebben de afgelopen tijd regelmatig gelezen dat het erg rustig is en dat we weinig te doen hebben. Dat klopt... maar het wil niet zeggen dat ik de hele sabbatical heb stil gezeten.
Zoals jullie je misschien nog herinneren was ik begonnen met het schrijven van een boek en ik ben de afgelopen anderhalf jaar druk bezig geweest om dat af te maken. Ik vond het zeker niet makkelijk en heb regelmatig met mijn handen in het haar gezeten, maar met de onvermoeibare hulp en aanmoediging van Roberto is het me uiteindelijk toch gelukt.

Maar een boek is pas echt een boek als het ook uitgegeven wordt. Dus, aangemoedigd door een aantal mensen die me met de eerste versie van het manuscript geholpen hebben, ga ik op zoek naar een uitgever. Dat is niet eenvoudig want ik ben natuurlijk een compleet onbekende auteur en je schijnt tegenwoordig als schrijver sowieso niet veel te kunnen verdienen (tenzij je J.K. Rowling heet). Maar goed, ik heb het boek niet geschreven om er rijk van te worden, het gaat om de eer.

Gelukkig bestaat er in dit digitale tijdperk een nieuwe vorm van uitgeven: "printing-on-demand". Boeken kunnen tegenwoordig per stuk geprint worden en dat betekent dat de uitgeverij geen dure voorraden hoeft te houden. Het boek wordt pas geprint als het besteld en betaald is. Deze nieuwe vorm biedt onbekende auteurs, zoals ondergetekende, de mogelijkheid om hun werk te publiceren. Ik heb mijn manuscript dan ook naar zo'n printing-on-demand uitgeverij gestuurd (Boekscout) en die wil mijn boek uitgeven!

Dus, met blijdschap geven wij u kennis van de geboorte van mijn boek: Bloedzee.

Daar hebben we afgelopen vrijdag, na de ondertekening van het contract, maar een glaasje bubbels opgenomen.

Omdat ik een Onbekende Debutante ben, vraagt de uitgeverij wel mijn medewerking bij de promotie van het boek. De doelgroep die in eerste instantie mijn boek zal willen lezen, is immers mijn directe omgeving. Ik moet dus een lijst met emailadressen aanleveren van mensen die mogelijk geïnteresseerd zijn in mijn boek, zodat de uitgeverij hen kan informeren als het boek gepubliceerd is.
Die adressen mag ik overigens niet zomaar geven want als de uitgever ongevraagde mails verstuurd, maakt hij zich schuldig aan het verspreiden van spam. Ik moet dus van iedereen vooraf schriftelijk toestemming vragen of hun emailadres eenmalig voor een mailing gebruikt mag worden. Dus, familie, vrienden en kennissen: jullie kunnen binnenkort een email van me verwachten...

Weet je niet zeker of je emailadres bij mij bekend is en wil je wel op de hoogte gebracht worden op het moment dat het boek verschijnt, laat me dan even je emailadres weten, dan kan ik je de toestemmingsmail sturen.

En dan nu nog even een tipje van de sluier oplichten. Bloedzee is een thriller en speelt zich af in het Caribische Bocas del Toro...

Kippepraat

Het is stil. Roberto heeft begin juni nog een Open Water cursus gedraaid maar sindsdien heeft hij geen werk meer gehad. Er zijn ook heel weinig toeristen op het moment. Normaal gesproken zijn de zomermaanden altijd druk met vakantiegangers uit Europa maar die zijn dit jaar verdacht afwezig. Waarschijnlijk een gevolg van de gekelderde euro en dus dure dollar. Ook het weer zit tegen want we hebben al máánden slecht weer. Ik kan me niet herinneren dat we eerder zó lang zóveel regen hebben gehad. Wat de reden er ook van is, we hebben het rustig dus we loungen lekker in het landelijke leventje hier.

Van de week gingen we weer eens naar Bocas voor de wat grotere boodschappen. Terwijl we de trap afkomen hoor ik onder het huis (dat op palen staat) een hoog gepiep. Als we een paar uur later thuis komen, hoor ik het weer. Ergens onder ons huis zitten jonkies en als ik me niet vergis zijn het kuikens. Kippen en hanen zijn hier namelijk te kust en te keur en ik zie regelmatig een parmantige kloek met een half dozijn van die piepende pluizebolletjes in haar kielzog in het veld rond ons huis stappen dus ik herken een kuikentje als ik hem hoor.

Overigens, ondanks dat de dieren hier vrij rondlopen, zijn ze altijd iemands eigendom. Ieder gezin heeft hier wel een paar kippen en een haan. Voor de eieren, voor het vlees en voor het vertier. Hanengevechten zijn hier namelijk erg populair, vooral bij de mannen die er fikse weddenschappen op afsluiten. Soms zelfs in officiële wedstrijden waarbij de hanen ook nog mesjes aan hun poten hebben. Een gruwelijk schouwspel wat in deze cultuur helaas nog geheel geaccepteerd is.

Punt is dat de kippen en hanen in de vrije natuur rondlopen en dan gaat er wel eens iets mis. Zo heb ik een half jaartje geleden al een keer een kip van een gewisse dood gered.
Ik stond in de keuken en hoorde buiten plotseling een luid KAPÓÓK! gepaard gaande met een hoop rondfladderende veren. Toen ik naar buiten liep, zag ik een kip ondersteboven in het prikkeldraad van de tuin achter ons huis hangen, met haar nekvel vastgehaakt aan de bovenste draad en de poten om de onderste draad geklemd. Ze hing volledig roerloos en even dacht ik dat ze al dood was, totdat ik plotseling een kraaloog zag knipperen... En nee, ik was niet held genoeg om de kip zelf los te maken maar de te hulp geroepen buurman wist het dier gelukkig te bevrijden.

En nu hoor ik dus gepiep van een kuikentje dat zich blijkbaar al een halve dag niet heeft verplaatst. Op z'n minst vreemd (want waar is Mama Kip?) dus ik ga op onderzoek uit. Dat is lastiger dan gedacht want op het moment staat het onder ons huis vol met bouwmaterialen.
Dat moet ik even uitleggen. Eén van onze buren, Cisto, is bezig om een nieuw huis te bouwen hoger op de heuvel, ergens in de jungle achter ons. De bouwmaterialen die hij daarvoor nodig heeft, worden allemaal, stuk voor stuk, met de hand naar boven gesjouwd en omdat ons huis het laatste is dat op de route ligt, gebruikt hij de ruimte eronder om de spullen veilig en droog op te slaan. Het is er dus een chaos van stenen, golfplaten en zakken zand.

In die wanorde ga ik op zoek naar de oorsprong van het gepiep. Het vergt wat tijd maar ik vind het kuikentje uiteindelijk in een op zijn kant liggende steen (de stenen zijn namelijk niet massief maar hebben twee gaten in de zijkanten). Ik hoor ergens in de buurt nog een tweede piepen maar hoe ik ook zoek, die kan ik niet vinden.
Ik breng de overlevende naar Gloria, mijn buurvrouw. Zij hebben ook kippen en ik denk dat ze het kleintje daar wel bij kunnen zetten. Maar Gloria schudt direct haar hoofd. Blijkbaar is dit een afstammeling van de "vechtkip" en haar kippen zouden het ukkie niet verzorgen maar juist doden. Ze verwijst me naar de volgende buren en hoewel die in eerste instantie bedenkelijk kijken (het is een erg jong kuikentje en blijkbaar hebben ze geen moederkloek voorhanden), neemt de derde buurman het diertje in dank aan. Als ik hem vertel dat ik er nog eentje gehoord heb, komt hij direct zoeken en hij vindt het tweede kuikentje helemaal onderin een grote stapel stenen.

De volgende dag als we langs zijn huis lopen zien we hoe hij de kuikentjes met een soort maispapje voedert. Ze gaan het dus waarschijnlijk wel redden en hoewel ik aan die wattebolletjes absoluut niet kan zien of het jongetjes of meisjes zijn, hoop ik dat het geen vechthanen worden maar gezapige legkippen met een heel lang leven voor zich!

Beestenboel

Eén van de dingen waar ik hier nog steeds het meest van geniet is het feit dat we voortdurend omringd zijn door dieren. We zien en vooral horen ze altijd en overal.

De nachtaapjes die over ons dak rennen. De kinkajou die op de electriciteitskabel balanceert. De oneindige variatie aan kleurrijke en muzikale vogels. De vlinders die voorbij fladderen. De miniscule pijlgifkikkertjes (niet groter dan een pinktopje) die je bijna nooit ziet maar wiens specifieke geluid je constant hoort. De pelikanen die met hun grote flappoten wat onhandig op een rotsblok zitten. De dolfijnen die we in de verte in de baai zien springen. Het groepje zwarte gieren dat ons vanuit de nabije palmboom wat sinister gadeslaat. Ik kan er geen genoeg van krijgen.

Maar als je in een jungle woont, ontkom je er niet aan dat er niet alleen een rijke fauna buiten je huis is, maar ook binnen. 

Zo had zich ooit een kleine schorpioen in mijn korte broek verschanst, die er gelukkig uitviel toen ik 's morgens de broek wilde aantrekken. En hebben we regelmatig de meest vreemdsoortige kruipende en/of vliegende insecten op bezoek. Een sprinkhaan in de vorm van een blad. Een tor met grote grijpkaken. 

Of 's nachts een verdwaalde vleermuis in de slaapkamer. De mieren die ze hier Cleaning Ants noemen en die af en toe met een leger van duizenden door je hele huis trekken en alles opruimen wat ze tegenkomen. En vorige week stond ik in de badkamer mijn tanden te poetsen toen ik vanuit mijn ooghoek achter het prullebakje een schoenveter zag bewegen... Bij nadere inspectie heeft het weliswaar de kleur en het patroon van een stevige bergschoenveter maar blijkt het een dunne, maar wel heel lange, slang te zijn.

Over het algemeen zetten we de ongenode huisgasten met zachte dwang weer buiten de deur. (Met uitzondering van de cleaning ants want dat leger is absoluut niet te stoppen. Bovendien vertrekken die na een uurtje of twee altijd weer uit zichzelf en is daarna je huis weer helemaal schoon.)

Het moge duidelijk zijn, als je in de jungle woont, moet je geen doetje zijn en na zes jaar kunnen we wel stellen dat we er weinig problemen mee hebben.

Toch heeft Rob het afgelopen jaar een gekkofobie ontwikkeld. In zijn geval betekent de fobie niet dat hij bang is voor gekko's. Integendeel. Gekko's zijn ontzettend leuke beestjes.

Het probleem met deze hagedisjes is dat ze niet bijster slim noch snel zijn. Ze kunnen minutenlang op een mot zitten azen en dan nog op twee haren na mishappen. En de gekko's zitten overal: op de muren, tegen het plafond én op de vloer. Daarbij komt dat Rob in huis altijd op blote voeten loopt.
Tel al die aspecten bij elkaar op en je hebt een gekkofobie: Rob is bang om op een gekko te stappen. Dat is hem namelijk in een onbewaakt ogenblik een keer gebeurd en de herinnering aan hoe hij, ongewild, het diertje als een gummi-beertje heeft geplet, doet hem gruwelen.

De symptomen van zijn fobie uiten zich als volgt: als hij van de bank of tafel opstaat, scant hij eerst de vloer en begint dan met zijn voet op de vloer te tikken in de richting van iedere gekko die zich binnen een straal van twee meter bevindt, om zo de komst van zijn grote blote voeten aan te kondigen. Tja, zoals vaker bij fobieën ziet het gedrag er voor de buitenstaander een beetje vreemd uit maar als je het verhaal erachter hoort, is het wel begrijpelijk.

Helaas, over de genezing van een dergelijke fobie is nog niets bekend...

Vooruitgang

Het bloggen wordt steeds lastiger want na zes jaar heb ik vaak het idee dat ik alles van ons leven hier al een keer beschreven heb. In principe klopt dat ook wel maar daarbij vergeet ik dat het leven geen status quo is en ook hier veranderen dingen. Weliswaar niet dramatisch, maar toch... Zo zijn we sinds gisteren een straatlantaarn rijker (zoals ik al zei: geen wereldschokkende veranderingen hier).

Gistermiddag (op zondag nota bene!) komt er een team van zes man sterk met een lange, aluminium elektriciteitpaal aansjouwen. De paal is ter vervanging van de oude verroeste treinrails die, in eerste instantie afkomstig van het spoor dat begin twintigste eeuw gebruikt werd voor het vervoer van de stoomtreintjes tussen de verschillende bananenplantages op Colón (zie mijn blog d.d. 27/10/2014), later decennia lang een tweede leven leidt als elektriciteitspaal.
De hoge aluminium paal (veel hoger dan de verroeste rails) wordt in de grond gezet en dan wordt er, tot onze verrassing, een grote straatlamp bovenop geplaatst. Vanaf nu staat ons huis dus niet meer in het donker. Een hele verbetering!

Het doet me terugdenken aan toen we, bijna vijf jaar geleden, hier voor het eerst kwamen wonen. (Ik zeg "voor het eerst" omdat we daarna weer op andere plekken gewoond hebben en sinds eind vorig jaar voor de tweede keer in dit huis zijn getrokken, maar dat weten jullie natuurlijk...)
Toen hebben we een filmpje gemaakt om ons nieuwe huis te laten zien en op die video loop ik met grote Ma-Flodder-laarzen door de modder om bij het huis te komen.
Het is misschien leuk om dat filmpje nog eens te bekijken: Ons huis

De moddersituatie verbeterde gelukkig een paar maanden later toen er een betegeld pad naar ons huis werd aangelegd (zie blog d.d. 11/02/2011) en we gewoon op onze teenslippers naar buiten konden.
Ook daar nog maar even de foto's van.

En nu is dat pad ook nog eens verlicht door een gloednieuwe straatlantaarn en hoeven we voortaan, als we er 's avonds op uittrekken, geen zaklantaarn meer mee te nemen om onze weg naar huis terug te vinden.

Ach, het zijn van die kleine dingen, maar al met al, zo over de jaren heen, is het toch een hele vooruitgang! :)

Feria

Het weer is niet om over naar huis te schrijven, maar ik doe het toch. Al ruim twee weken hebben we regen, regen en nog eens regen. En dat is erg jammer want afgelopen weekend was de Feria de Bastimentos. De Feria is een festival van en voor de locals en ondanks de vele enorme hoosbuien loopt het hele dorp uit om de meest uiteenlopende activiteiten te zien.

Vrijdagavond wordt de Koningin van het Festival gekroond en daarna kan het feest beginnen. Op de pier is een groot podium gebouwd waar diverse optredens zullen plaatsvinden en verder staan er op het dok en in het park verschillende standjes met eten en drinken. Zoals altijd is de muziek vrolijk en ritmisch en het is echt onmogelijk voor de mensen hier om stil te blijven staan. De voeten stampen, de heupen wiegen, de handen klappen en het dok verandert in een opzwepende dansende, zingende massa.

De volgende dag geven we, als Bastimentos Clean & Green, ook acte de présence en laten we zien hoe je van lege flessen vuilnisbakken kunt maken.

Die middag zijn er ook bokswedstrijden, georganiseerd door de boksschool in Bocas,

Er is een cayuco-race waar de lokale indianen elkaar bestrijden.

En een optreden van onze eigen Lala, aka Lauren van de Firefly.

Maar het feest is nog niet voorbij want ook zondag is iedereen weer van de partij. Voor de kinderen is er een speelhoek met trampoline, luchtkasteel, suikerspinnen en popcorn, de volwassenen doen zich tegoed bij de eet-en-drink-stalletjes en de nooit afwezige muziek schalt door de enorme speakers.

Natuurlijk is er een tombola en de dag wordt afgesloten met de spectaculaire motorbootraces. Dit is waar iedereen op heeft gewacht.
Het duurt even voordat de race gecoördineerd is, maar als alle boten eindelijk aan dezelfde kant op één lijn liggen, kunnen ze van start. De vlag valt en.... nee, valse start... alle boten keren terug naar de startlijn. Dezelfde exercitie herhaalt zich nog zo'n drie à vier keer maar dan is de race toch echt begonnen. In het park gaan de mensen uit hun dak. Ze roepen, ze gillen, ze lachen en moedigen hun favoriet aan. De bootjes zijn klein en licht en vliegen (bijna letterlijk) over het water. De keerpunten in het circuit zijn het meest spectaculair want degene die,met de hoogste snelheid, de kortste bocht weet te maken, kan zomaar een plaatsje winnen. Het publiek vindt het geweldig en als de finishvlag valt voor de winnaar, gaat er een gigantisch gejuich op.

Maandag keert de rust weer terug. Het feest is voorbij. Dat kan niet gezegd worden van het weer, want het regent nog steeds. Terwijl ik dit schrijf, kijk ik naar het troosteloze uitzicht: zelfs de gieren in de palmboom zitten er moedeloos bij.

PS: De foto's zijn niet allemaal even scherp maar geven hopelijk wel een aardige indruk

Lang leve het internet

Na mijn laatste blog begin april heeft het nog ongeveer een week gerommeld met stroom- en internetstoringen maar daarna lijkt de crisis voorbij. Blijkbaar is de electriciteitsmaatschappij druk aan het werk aan het systeem want af en toe hebben we ineens weer een black-out, maar die duren gelukkig niet meer zo lang.
En er zit verbetering in. Normaal gesproken maalt de maatschappij er niet om, om onaangekondigd de stroom eraf te gooien om aan het systeem te werken, maar vorige week kregen we ineens, bij de boot van Bocas naar Bastimentos, een papiertje in ons handen geduwd met de aankondiging dat er op 7 mei van 07.45 tot 11.45 uur geen stroom zal zijn op Bastimentos in verband met werkzaamheden. Ruim een week vantevoren een aankondiging van gepland werk! Wow, wat een vooruitgang! Of de stroom-uitval zo exact binnen de aangegeven tijd zal vallen, durf ik te betwijfelen, maar het is al een hele stap vooruit.

Officiële aankondiging

Verder is het stilletjes. Hoewel de duikschool op Bastimentos sinds half maart dan eindelijk echt aan de slag is, krijgen we niet de hoeveelheid werk die ze ons beloofd hebben. Rob wordt maar heel af en toe gevraagd en mij blijken ze helemaal niet nodig te hebben. Na dit een paar weken aangekeken te hebben, heeft Roberto hen de wacht aangezegd en is naar een duikschool in Bocas gestapt om daar zijn diensten aan te bieden.
Ongeveer een half jaartje geleden is "The Dutch Pirate" (je weet wel: die duikschool waar we ooit, in 2010, begonnen zijn...) namelijk verkocht aan een Canadees die de naam veranderd heeft naar "Bocas Diving Pirates" en hij kan wel een goeie instructeur gebruiken. Net op tijd want eind april hebben twee(!) andere duikscholen in Bocas hun deuren gesloten en er zijn dus op het moment een hoop instructeurs en divemasters op de arbeidsmarkt. Het zijn blijkbaar enerverende tijden voor de duik-industrie in Bocas...
Hoe dan ook, ondanks dat het hoogseizoen voorbij is en we echt midden in de rustige tijd zitten, gaat Roberto regelmatig uit duiken bij Bocas Diving Pirates, dus we maken ons nog geen zorgen.

Nu we weer (enigszins) gewaarborgd zijn van electriciteit en internet, heb ik gelukkig weer wat meer contact met de familie in Nederland, want dat Wereld-Wijde-Web is toch wel een uitkomst als je ver weg zit.
Ik geniet weer van de berichtjes via mail en Facebook en van de foto's en videootjes van mijn achternichtje die mijn zus of nichtje me sturen.
En natuurlijk van Skype. Het is heerlijk om weer eens uitgebreid bij te kletsen met iedereen en vooral om ze weer eens te zien.
Laatst skypte ik mijn zus en toen ze in beeld kwam, zag ik dat ze mijn achternichtje op schoot had. Het was maandag en dan is mijn zus oppas-oma (ik bel dus vaak op maandag in de hoop een glimp van die kleine op te vangen ;) )

De volgende generatie

Als ze geluid hoort en iets op het scherm ziet, zegt de kleine meid: "Youtube", in de verwachting dat ze kinderliedjes gaan beluisteren. Ze spreekt het uit als "Joetoep"... ze is tweeënhalf.
Oma legt uit haar dat ze nu niet gaan zingen maar met tante Debby gaan praten (oké, officieel ben ik haar oudtante, maar tante klinkt al oud genoeg). De kleine meid kijkt verbaasd naar het scherm en hoewel ze normaal gesproken al lekker kan babbelen, is ze ongewoon stil. Ze vindt het maar vreemd dat ze tegen de computer kan praten en dat die computer dan ook nog wat terug zegt...

Maar niet alleen voor (familie)contact is het internet handig, want pas als je het een tijdje moet missen, merk je hoeveel gebruik je ervan maakt.
Zo zij we erg blij dat we weer kunnen downloaden want de voorraad films en series voor onze televisie-avondjes begon al aardig op te raken. Toegegeven, downloads gaan hier nooit snel (het kost vaak dagen voordat we een serie hebben gedownload) maar het wérkt in ieder geval weer.
En we kunnen weer naar BVN kijken (ik heb dit keer de hele uitzending van Koningsdag kunnen zien).
En allerlei handige weetjes nazoeken.
En spelletjes spelen.
En kijken naar Uitzending Gemist
En naar Joetoep....

Stroomstoring

Op Witte Donderdag stommel ik 's morgens vroeg nog half slapend naar het toilet. Als ik doortrek ben ik me vaag bewust van iets afwijkends en als ik even later in de keuken de koelkast open trek, wordt mijn vermoeden bevestigd: "light's gone!" zoals ze dat hier op het eiland zeggen, oftewel: stroomstoring!
Nou gebeurt dat hier met enige regelmaat, de duur variërend van een kwartier tot ongeveer 10 uur, dus we maken ons nog niet zo druk. Het is wat ongemakkelijk want geen electriciteit betekent hier ook geen internet en geen water. Dat laatste omdat ons water uit een grote tank komt dat met een pomp naar het huis gepompt wordt en zonder stroom werkt de pomp niet, maar speciaal voor de stroomstoringen hebben we altijd een paar gallon-flessen met water in reserve staan om af te wassen en het toilet door te spoelen, dus we redden ons wel even.

Als Roberto 's middags terug komt van het duiken is er nog steeds geen stroom en horen we dat het al 's nachts om 3 uur is uitgevallen. Bovendien weet iemand ons te vertellen dat Bastimentos het enige eiland zonder stroom is. Het probleem is dit keer dus niet de centrale die op Colón staat maar zit 'm in de kabel die over de zeebodem van Colón naar Bastimentos loopt. Het had niet op een slechter moment kunnen komen want we zitten midden in Semana Santa, één van de belangrijkste feestweken van Panama. De storing zou dus nog wel eens een tijdje kunnen duren en mijn watervoorraad is zo goed als op. Nou ja, dat is wel op te lossen. Met een pannetje kunnen we zelf water uit de watertank scheppen en zo een paar emmers vullen.
Die avond eten we maar vroeg zodat we nog voor het donker (dat hier altijd rond 7 uur valt) kunnen koken en afwassen om daarna de avond in romantisch kaarslicht door te brengen.

Heel veel pannetje...

water halen

De volgende ochtend, Goede Vrijdag, is er nog steeds geen stroom en is de inhoud van de vriezer inmiddels ontdooid. Gelukkig ligt er op het moment alleen maar een paar porties gehakt in. We besluiten er gehaktballen, hamburgers en wat geruld gehakt van te maken in de hoop dat het gereed product zonder koeling langer goed blijft. De dag verloopt verder zonder stroom met wederom vroeg avondeten en een verplichte kaarslichtavond.

Koffie bij Kaarslicht (en fotoflits)

Zaterdag merken we dat we in dit tijdperk van oplaadbare apparatuur toch wel erg afhankelijk zijn van electriciteit. Eén voor één geven de apparaten het op. Eerst mijn I-pod, maar dat is dan ook al een oud beestje. Daarna de Nintendo, nog zo'n dinosaurus. Als de batterij van de telefoon ook leeg is, besluit Roberto naar Bocas te gaan om in ieder geval zijn mobieltje en de computer op te laden en ook maar even een mailtje naar Nederland te sturen om de familie te informeren dat we niet via internet bereikbaar zijn.

Lang leve de E-reader met lampje!

Tegen de tijd dat het Paaszondag is, is het emmertjes water halen al routine geworden en is Roberto geoefend in het "kraantje spelen". Het gehakt houdt het maar twee dagen vol, op zich niet vreemd bij onze tropische temperaturen van 30 graden of meer. De rest kunnen we, samen met wat zuivelproducten, weggooien. We vullen de dag met lezen, gelukkig doen de E-readers het nog...
En dan, 's middags rond half vijf: Halleluja, er is weer licht!

Op maandag (Panama kent geen tweede Paasdag) ligt het internet er nog steeds uit, blijkbaar heeft de stroomstoring de zendmast een flinke knauw gegeven, maar de rest werkt weer. Wat een luxe: afwassen met stromend water uit de kraan, weer eens douchen en koude drankjes met ijsblokjes!
Ik ga naar Bocas om verse spullen in te kopen, de koelkast doet het tenslotte weer.

"Kraantje spelen"

Dinsdagochtend stommel ik weer slaapdronken naar toilet terwijl het buiten verdacht donker is. Nee hè... light's gone! We maken ons op voor de volgende stroomloze etappe. Deze keer duurt het 'slechts' 11 uur en 's middags om half vijf gaat het licht weer aan... om vervolgens rond 12 uur 's nachts weer uit te gaan!

We zijn inmiddels (vandaag: woensdag) helemaal de kluts kwijt. Als we wakker worden vragen we ons af: hadden we nou wel stroom of was het alweer uitgevallen?
Even checken: nee, geen licht. Maar om 10 uur in de ochtend springt de koelkast aan: we hebben weer stroom. Mooi, kan ik eindelijk gaan bloggen. Hoewel... terwijl ik aan het typen ben, gaat het licht weer uit... en een half uurtje later weer aan... Ggggrrrr, dat is toch om gek van te worden. Wanneer komt er een eind aan dit stroom-gejojo!?!?!?

Weinig nieuws

Specht

Na de week vakantie met onze vrienden, waren we er helemaal klaar voor om weer te gaan werken. De duikschool was tenslotte begin maart dan toch eindelijk geopend dus wij dachten: aan de slag!
Dat viel tegen. Ze hadden de eerste week wel een aantal klanten gehad, maar waren er ook achter gekomen dat ze de duikschool toch nog niet echt op orde hadden. Er moest nog geklust worden aan de toiletruimte en er moest nog veel opgeruimd en georganiseerd worden. Bovendien was de boot van degene die als kapitein zou fungeren ook nog niet helemaal 'waterproof'. Dus besloten ze om de tweede week van maart maar weer even te sluiten, met als gevolg dat wij weer uit de startblokken konden stappen... nog even niet werken dus.

Kiskadee

Nou heeft Rob ook contact met een paar duikscholen in Bocas en daar hadden ze nog wel een leuke klus voor hem, een EFR en Rescue klant, zodat hij vanaf 16 maart toch lekker bezig is.
En uiteindelijk: de laatste anderhalve week is Scuba 6 weer open dus de afgelopen dagen is Roberto ook hier weer actief aan het duiken.

Montezuma Oropendola

Alleen voor mij is er nog weinig werk. Het lag in de bedoeling dat ik af en toe op "kantoor" zou werken om klanten te ontvangen, de administratie te doen en verder alle andere voorkomende werkzaamheden van een duikschool te verrichten; hetzelfde wat ik altijd deed in onze eigen duikschool. Maar behalve wat formulieren uitzoeken en printen, heb ik nog niet veel gedaan.

Jonge Kolibrie

Uiteindelijk is het plan om in koppels te gaan werken (op sommige dagen zij samen en op andere dagen Roberto en ik samen), zodat we allemaal part-time kunnen werken en ook van wat vrije tijd kunnen genieten, maar dat is nog niet echt van de grond gekomen. Nou ja, het is nog vroeg dus we wachten af.

Gekko

In de tussentijd verleng ik mijn sabbatical nog maar even en vermaak ik me met lezen, schrijven, hangmatten, spelletjes en genieten van de spechten, kiskadees, oropendola's, kolibries en gekko's om me heen, want die gaan nooit vervelen!

Gekko en Kolibrie

Bezoek

Uitzicht vanaf "Up-in-the-Hill"

In het eerste weekend van maart wisselt het bezoek zich af. Zondag 1 maart heel vroeg vertrekt Jacco per boot, terug naar Guatemala en maandag 2 maart staan wij om half acht in de ochtend op het vliegveld in Bocas om onze vrienden uit Veghel, Coen en Monique, op te halen. Maanden en weken hebben we naar hun komst uitgekeken en het is dan ook een warm weerzien. Natuurlijk hebben we ze altijd bezocht als we op vakantie in Nederland waren, maar het is ontzettend leuk om hen deze keer ons nieuwe thuis te laten zien.

We wandelen door Bocas en nemen in een lokaal tentje een typisch Panamees ontbijt: hojaldras met boletas (gefrituurd "brood" met gehaktballetjes). Het is leuk om Bocas te zien door hun ogen - ze wanen zich vijftig jaar terug in de tijd - en als wij er weer eens vers tegenaan kijken dan klopt dat wel. En Bastimentos is weer een andere ervaring. Het dorpje is maar klein met veelkleurige betonnen of houten huisjes, wasgoed dat over struiken en hekjes gehangen ligt te drogen, overal muziek en altijd mensen op straat.

Lunch (salade en sangria) op de veranda

De week wordt een heerlijke vakantie, want behalve héél veel bijkletsen (wat we vooral 's avonds doen) maken we ook de nodige uitstapjes. We bewandelen de enige straat die ons dorp rijk is, waar geen auto's zijn -hooguit af en toe een kind op de fiets- en laten zien waar we begonnen zijn in Tio Tom en waar we later onze duikschool hebben gehad, terwijl de dorpsbewoners Coen en Monique hartelijk welkom heten.

Cacao-tour door de jungle

We gaan naar "Up in the Hill" een ecofarm die, de naam zegt het al, op het hoogste punt van Bastimentos ligt. Het is even flink klauteren, wat met ons warme vochtige klimaat geen sinecure is, maar het is absoluut de moeite waard. We doen de Cacao-tour en Javier (de eigenaar) neemt ons mee over zijn landgoed waar hij van alles verbouwd: van cacao tot koffie, van bananen tot ananas, van biriba tot jackfruit, van kokosnoten tot hout. Javier is een bron van kennis en ook voor ons (terwijl wij hier al ruim 5 jaar wonen) is het nog leerzaam en interessant. Hij laat het hele proces van cacao maken zien (alles met de hand) en we mogen van alles proeven.

Proeverij na de Cacao-tour

Natuurlijk doen we ook dé tour van Bastimentos. Onze oude bootkapitein (Roberto) neemt ons mee naar Dolphin Bay, waar we diverse dolfijnen zien en daarna naar Zapatilla, een onbewoond eilandje in het nationale park.

Helaas betrekt de lucht als we uit Dolphin Bay vertrekken en de bootrit naar Zapatilla, over een flink stuk open zee, is behoorlijk bonkig. Tegen de tijd dat we op het strand van Zapatilla onze lunch nuttigen, is de zon verdwenen en een half uurtje later steekt er een fikse wind met regen op (die pech hebben wij wel vaker op Zapatilla).

Zapatilla

Picknick op het strand

We besluiten via de mangroves terug te varen in de hoop nog luiaards te spotten maar ook daarmee hebben we geen geluk.

Mariano Creek (mangrove)

En verder houden we ook lekkere luierdagen. Gewoon op onze veranda, in de hangmat een boekje lezen of over de railing leunend de planten en bomen in de jungle en de variëteit aan vogels bekijken.

's Avonds genieten we van cocktails en lekker eten, bij ons thuis of in één van de kleine restaurantjes in het dorp, en de laatste avond trakteren we onszelf op een vijf-gangen diner bij "Guari-Guari", het beste restaurant van Bocas.

Restaurant "Guari-Guari"

Het is een waardige afsluiting van een heerlijke week. Zaterdagmiddag nemen we op het vliegveld weer afscheid van elkaar. Het is natuurlijk veel te snel omgegaan maar we hebben prachtige herinneringen om op terug te kijken.